Bài toán Số hóa qua vụ việc hàng ngàn dữ liệu Sổ đỏ bị mất ở Quảng Nam

Hiện trường xảy ra vụ mất trộm. Nguồn theo báo Đầu tư

Mất 20.000 dữ liệu sổ đỏ và hồ sơ tại Quảng Nam

Những ngày vừa qua, tại tỉnh Quảng Nam đã xảy ra vụ mất hồ sơ dữ liệu của hơn 20.000 hồ sơ đất thổ cư sắp hoàn tất để cấp sổ đỏ cho người dân thành phố Tam Kỳ và một số xã thuộc huyện Thăng Bình, Quế Sơn. Theo Đội đo đạc số 8 (Tổng Công ty Tài nguyên Môi trường Việt Nam) cho biết: lý do bị mất là các dữ liệu được lưu trong hai máy tính và 2 máy tính này đã bị lấy cắp trong căn phòng thuê ở xã Bình Giang.

Được biết, hiện đơn vị này đang thực hiện hợp đồng đo đạc nhằm số hóa hồ sơ địa chính, quản lý hiện trạng đất đai hàng ngàn héc ta đất nông nghiệp và đất thổ cư với UBND tỉnh Quảng Nam. Việc mất dữ liệu sẽ làm chậm tiến trình cấp sổ đỏ và nếu các hồ sơ này rơi vào tay kẻ xấu sẽ "để lại những hệ lụy khôn lường".

Nguyên nhân và nhiều câu hỏi được đặt ra xung quanh việc Triển khai Số hóa

Về mặt khách quan, trộm cắp là một tai nạn mà chúng ta không thể lường trước được. Về mặt chủ quan, trước hết bộ phận anh ninh trong sự việc còn thực hiện sơ xuất chưa hoàn thành nhiệm vụ, đặc biệt lơ là với những dữ liệu quan trọng như vậy của cả một tỉnh.

Mặt khác, theo phỏng vấn, các dữ liệu đã số hóa quét lưu và “chuẩn bị đưa lên hệ thống lưu trữ quốc gia” cũng đang nằm trong 2 máy tính bị mất, nên khi mất máy, thì mất luôn cả dữ liệu, mà không lấy lại được. Tức là quá trình sao lưu dữ liệu yếu và thiếu các biện pháp dự phòng.

Qua vụ việc, nhiều câu hỏi được đặt ra xung quanh Số hóa tài liệu: Liệu chúng ta có nhất thiết cần Số hóa? Các thông tin được Số hóa có an toàn bảo mật tuyệt đối không? Và chúng ta phải làm gì khi những thông tin Số hóa đó bị lấy cắp?”

Số hóa tài liệu xu hướng tất yếu và cách triển khai

Xoay quanh vấn đề việc lưu trữ bằng công nghệ số liệu có thật sự cần thiết thay vì mình chỉ cần lưu tại bản cứng? Câu trả lời là: Nên lưu trữ tài liệu bằng hình thức Số hóa!

Bởi vì việc số hóa tài liệu sẽ giúp giảm thiểu đáng kể diện tích, không gian lưu giữ; giúp cho việc bảo quản, duy trì tuổi thọ của tài liệu truyền thống được lâu hơn. Công tác này cũng giúp dễ dàng mở rộng phạm vi người sử dụng nguồn tài nguyên thông tin của cơ quan thông tin, thư viện và tiện lợi trong việc truy xuất tìm kiếm thông tin dễ dàng hơn. Những hiệu quả mà nó mang lại hơn hẳn so với phương thức lưu trữ bằng bản cứng. Thực tế cũng chứng minh rằng chẳng phải tự nhiên khi mà cả thế giới chạy theo làn sóng Số hóa của cách mạng 4.0.

Số hóa tài liệu đang là xu hướng lưu trữ tài liệu tất yếu của thời đại

Nhiều đơn vị lo ngại, nếu lưu bằng loại hình công nghệ trên thì các thông tin của tôi có thật sự được bảo mật không khi mà hiện nay không có ít vụ đánh mất thông tin nghiêm trọng như vụ việc ở tỉnh Quảng Nam là một ví dụ.

Đi trả lời cho câu hỏi trên, chúng tôi đã tìm đến anh Nguyễn Quốc Toản - chuyên gia trong lĩnh vực Triển khai Số hóa tại công ty FSI. Anh cho biết: “Thực tế, mọi biện pháp đều có những rủi ro nhất định, tuy nhiên, các nhà chức trách không nên quá lo lắng về vấn đề bị mất dữ liệu khi thực hiện Số hóa đúng cách.

Bởi các quy trình số hóa hiện đại đều phải thực hiện theo các tiêu chuẩn an ninh thông tin ISO/IEC 27001:2013, trong đó quy định rõ ràng trách nhiệm và yêu cầu bảo mật ở mỗi bước triển khai. Điều này giúp giảm thiểu mất mát thông tin ở mức thấp nhất thậm chí bằng không”

Cụ thể việc đảm bảo dữ liệu bao gồm:

Khi Số hóa đối với những dạng dữ liệu quan trọng như hồ sơ Sổ đỏ tại tỉnh Quảng Nam, chúng ta cần phải có giải pháp sao lưu và bảo mật trong mọi trường hợp mất mát. Phải có sao lưu dự phòng ở nhiều thiết bị khác nhau chứ không thể chỉ để trên một thiết bị, kể cả trong quá trình triển khai phải có backup realtime hoặc hàng ngày trong quá trình triển khai.

Khi bàn giao dữ liệu cần có một bản trên máy máy chủ vận hành và khai thác, một bản trên máy backup dự phòng, một bản lưu vào thiết bị lưu trữ chuyên dụng, có thể một bản lưu trên hệ thống DR.

Lúc này, mất máy tính hay hỏng máy tính về mặt hình thức chỉ là mất đi một bản copy. Để đảm bảo an toàn hơn nữa, sau khi thi công, với kinh phí cho phép đề xuất với chủ đầu tư backup toàn hệ thống sang một máy chủ khác để dự phòng, thì có thể chuyển sang hệ thống mới ngay lập tức khi có sự cố.

Bên cạnh đó, Anh Toản cũng cho biết thêm khi thực hiện các công tác bảo mật tối đa về Số hóa tài liệu, thì sẽ ngăn chặn tuyệt đối được việc các thông tin lấy cắp bị dùng cho mục đích xấu. Các mối nguy hại từ đó cũng sẽ giảm đi tối đa. Theo anh, các tiêu chuẩn đó là:

- Tất cả các thiết bị điện thoại di động, thiết bị công nghệ không được phép sử dụng trong khu vực thi công trong suốt quá trình triển khai.

- Các khu vực thi công được lắp đặt camera được giám sát trong quá trình triển khai 24/24.

- Tất cả các hồ sơ thực hiện lưu trên máy tính và các thiết bị lưu trữ khác đều được mã hóa, chỉ người tạo ra tài liệu đó và đơn vị sở hữu có thể mở được. Trong trường hợp mất máy tính thì các dữ liệu này người khác không thể sử dụng và khai thác được.

- Hệ thống trong quá trình triển khai không cho phép kết nối mạng internet, trong trường hợp kết nối mạng với hệ thống máy chủ thì cần qua địa chỉ mạng riêng, thông qua thiết bị bảo mật mạng để kết nối với máy chủ.

- Hệ thống khai thác được phân quyền cho từng thành viên theo chức năng nhiệm vụ khác nhau (Chỉ có thể xem, không được sửa, không được download, không thể copy…)

- Để truy cập được vào hệ thống cần thông qua các thiết bị bảo mật nhiều cấp tùy theo việc trang bị của mỗi đơn vị mới có thể truy cập được.

Sự việc đã diễn ra, việc đổ trách lỗi cho ai không quan trọng bằng việc cùng chung tay giải quyết vấn đề và ngăn chặn những rủi ro có thể xảy đến trong tương lai. Trường hợp ở tỉnh Quảng Nam chính là một tình huống mà các cơ quan chức năng cũng như các nhà cung cấp giải pháp Số hóa lấy đó làm kinh nghiệm để hạn chế tối đa những lỗ hổng trong quy trình thực hiện các công tác sau này của mình.