Kiểm soát cảm xúc - Bí quyết để sinh tồn khi thị trường chứng khoán lao dốc

Thị trường giảm điểm, nhà đầu tư khó tránh khỏi tâm lý hoảng loạn, lo lắng dẫn tới bán tháo cổ phiếu. Tuy nhiên, điều này không những không giúp bạn giảm thua lỗ mà ngược lại còn có thể khiến tài khoản âm tiền nhiều hơn. Vì vậy, kiểm soát cảm xúc, giữ cho cái đầu “lạnh” là điều tối quan trọng để tồn tại trên thị trường.

Một trong những khác biệt giữa chuyên gia đầu tư và nhà đầu tư không chuyên là khả năng kiểm soát cảm xúc khi đầu tư. Trước những biến động của thị trường, trong khi những nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm thường tỏ ra khá bình thản thì nhà đầu tư không chuyên, nhất là nhà đầu tư mới lại thường “đứng ngồi không yên”. Tuy nhiên, muốn tồn tại trên thị trường chứng khoán khốc liệt, nhà đầu tư cần phải biết bình tĩnh, duy trì tâm lý cân bằng trong mọi tình huống.

Thị trường điều chỉnh - Cơ hội hay thách thức

Những nhà đầu tư lâu năm có lẽ chẳng còn xa lạ gì với việc điều chỉnh giá trên thị trường. Điều chỉnh giá có thể xảy ra khi giá của chứng khoán tăng quá mức trong thị trường tăng giá, dẫn đến bán tháo hoặc giảm phát quá mức trong thị trường giá xuống, dẫn đến mua lại. Thông thường những pha điều chỉnh nhẹ thì thị trường sẽ giảm khoảng 5 - 10%. Song cũng có khi thị trường giảm sâu, lên tới 20 - 30%. Và với các nhà đầu tư F0 còn non kinh nghiệm, sự lao dốc của thị trường chính là cú sốc đầu đời khiến họ choáng váng. Không ít người trong số đó đã phải rời bỏ thị trường trong “đau thương”.

Chứng khoán giảm điểm, nhà đầu tư thua lỗ, đó là điều mà không ai mong muốn. Tuy nhiên, nếu nhìn ở phương diện khác, điều chỉnh trên TTCK cũng như “sàng lọc tự nhiên”, loại bỏ những cổ phiếu kém, để các mã này về đúng với giá trị thực, giúp thị trường “trong sạch” hơn. Đồng thời dòng tiền sẽ hướng vào các dòng blue-chip, hướng vào những cổ phiếu thực sự tốt, tài chính mạnh, tiềm năng tăng trưởng cao, có khả năng kéo thị trường đi lên. Với nhà đầu tư, điều chỉnh thị trường cũng là thời điểm để cơ cấu lại danh mục, đánh giá hiệu quả của chiến lược.

Không ai có thể xác định thời điểm chính xác khi nào điều chỉnh giá sẽ bắt đầu, kết thúc và mức độ điều chỉnh của nó. Những gì các nhà phân tích và nhà đầu tư có thể làm là xem xét dữ liệu của các lần điều chỉnh giá trong quá khứ để lập kế hoạch giao dịch sao cho phù hợp nhất.   

Kiểm soát cảm xúc - Bí quyết để sinh tồn trên TTCK

Cảm xúc là yếu tố rất khó tách rời khi đầu tư. Nhưng tại sao nhà đầu tư chuyên nghiệp lại kiểm soát tốt hơn nhà đầu tư không chuyên?

Bên cạnh việc “quen” với điều chỉnh giá, phần lớn các nhà đầu tư chuyên nghiệp đều coi chứng khoán, cổ phiếu là tài sản có giá trị tích lũy. Vì vậy, sự điều chỉnh với họ chỉ là một giai đoạn chững lại không đáng kể trên con đường tích lũy giá trị lâu dài. Họ tin rằng dù có chuyện gì xảy ra hay chăng nữa, thị trường cuối cùng cũng sẽ phục hồi. 

Ngược lại, nhà đầu tư không chuyên, nhà đầu tư mới thường tham gia thị trường với tâm thế muốn kiếm tiền nhanh. Ban đầu họ lãi đậm trong nhiều phiên và men say chiến thắng ấy khiến nhà đầu tư tự tin vào bản thân hơn, “đặt cược” nhiều hơn. Vì thế, khi gặp biến cố, đa phần nhà đầu tư đều hoang mang và lo sợ, không biết điều gì đang xảy ra nên ngay lập tức tìm cách thoát hàng càng sớm càng tốt. Một số trường hợp khác lại cho rằng giá đã giảm thì không thể giảm sâu hơn được nữa nên có ý định mua vào hoặc tiếp tục gồng lỗ. Nhưng dù hành động ra sao, việc đưa ra quyết định khi tâm lý bất ổn cũng đều không mang lại kết quả khả quan.

Vậy nên, giữ được trạng thái bình tĩnh khi đầu tư là rất cần thiết. Chỉ khi bình tĩnh, bạn mới có thể phân tích và tìm hiểu nguyên nhân thị trường giảm điểm. Chỉ khi bình tĩnh, bạn mới biết nên phản ứng thế nào để thiệt hại không quá nhiều. Giữ tâm lý ổn định tại những thời điểm thị trường biến động mạnh không chỉ giúp nhà đầu tư trụ vững mà còn có thể lật ngược thế cờ, tạo bước đệm cho những thành công sau này.

Nhưng làm thế nào để giữ được bình tĩnh? Điều này sẽ chỉ xảy ra khi bạn luôn chủ động trong mọi giao dịch. Trước khi đặt lệnh, bạn cần phải biết nếu thị trường diễn biến theo kỳ vọng, bạn sẽ làm gì tiếp theo, còn không thì bạn cần làm gì. Nói cách khác, bạn phải lên kịch bản cho thị trường.

Đầu tư chứng khoán sẽ có lúc thắng lúc thua. Nhưng quan trọng hơn cả chính là dù thắng hay thua, bạn vẫn giữ được sự bình tĩnh, thoải mái và giao dịch với nguồn năng lượng tích cực.

TKSIC

Địa chỉ: Lầu 10 – Toà nhà MB Sunny Tower, 259 Trần Hưng Đạo, Cô Giang, Q.1

Hotline: 08 3656 3656

Email: support@tksic.vn