Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các nhà lãnh đạo ASEAN trong lễ khai mạc hội nghị ngày 23.6 - Ảnh: TTXVN
Với chủ đề “Đẩy mạnh quan hệ đối tác vì sự bền vững”, các nhà lãnh đạo ASEAN tập trung thảo luận định hướng và biện pháp tới xây dựng một cộng đồng ASEAN bền vững vì người dân. Chia sẻ quan điểm với các lãnh đạo ASEAN tại phiên toàn thể và phiên họp hẹp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng duy trì môi trường khu vực hòa bình lâu dài, ổn định, bền vững là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của hiệp hội. Tuy nhiên, theo Thủ tướng, hòa bình, ổn định không tự đến, mà phải nỗ lực và cùng nhau gìn giữ đoàn kết, gắn bó để trở thành một đối tác tin cậy, một cộng đồng mạnh mẽ, giữ vai trò trung tâm.
Từ thực tiễn lịch sử và những diễn biến gần đây, Thủ tướng đề nghị trong mọi trao đổi và hành động, dù tôn trọng sự đa dạng, khác biệt nhưng ASEAN là một cộng đồng cần đề cao đoàn kết nội khối và vun đắp lòng tin giữa ASEAN với các đối tác, phát huy vai trò trung tâm và hiệu quả của các cơ chế hợp tác và an ninh khu vực do ASEAN chủ trì, dẫn dắt. Để duy trì gắn kết bền vững, “chúng ta cần thẳng thắn, chân thành”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh. ASEAN là một mẫu hình về sự “thống nhất trong đa dạng” và khi tôn trọng sự đa dạng, khác biệt cũng cần tránh làm phương hại đến lợi ích, tình cảm của nhau mà tất cả hãy đoàn kết, nỗ lực vì lợi ích chung của cộng đồng ASEAN.
Đề cập đến vấn đề Biển Đông, Thủ tướng cho rằng thời gian qua đã có những nỗ lực, tiến triển trong đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc hướng tới sớm hoàn tất bộ quy tắc ứng xử hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, bền vững và được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, tình hình trên thực địa vẫn rất phức tạp (bồi đắp các thực thể, quân sự hóa, va chạm, đâm chìm tàu của ngư dân…) mà các bên cần vừa khuyến khích đối thoại và hợp tác, vừa thẳng thắn, trách nhiệm đối với những diễn biến có thể tác động tiêu cực đến môi trường hòa bình, an ninh và ổn định.
“Hòa bình và ổn định, đoàn kết, thống nhất và hợp tác phát triển là những giá trị mà chúng ta đã phải hy sinh không ít để có được”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh. Cộng đồng ASEAN có phát triển bền vững hay không, phụ thuộc phần lớn vào đoàn kết, bản lĩnh và ý chí của các nước thành viên. Chúng ta cần cân bằng trong tiếp cận, hài hòa trong quan hệ, chủ động trong hành động, bởi đó chính là chìa khóa giúp ASEAN kiến tạo chỗ đứng vững vàng, tiếp tục phát triển giữa những nhiễu động của dòng chảy thời đại. Những phát biểu của Thủ tướng được hội nghị đánh giá cao.
Tại hội nghị, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte chân thành cảm ơn Chính phủ Việt Nam, ngư dân Việt Nam đã cứu giúp ngư dân Philippines trong vụ việc ngày 9.6 trên Biển Đông, thể hiện tinh thần ASEAN hỗ trợ lẫn nhau và thực hiện đúng các quy định quốc tế ứng xử trên biển.
Cũng trong ngày 23.6, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có cuộc làm việc với Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith và Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen cũng như gặp ngắn với Tổng thống Philippines Duterte. Bên cạnh đó, Thủ tướng gặp mặt đại diện một số tập đoàn lớn của Thái Lan, thăm Đại sứ quán Việt Nam, gặp gỡ và nói chuyện với đại diện cộng đồng người Việt Nam đang công tác, học tập và sinh sống tại nước bạn.
Chiều 23.6, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về đến sân bay Nội Bài, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 34.